Gallo-Romeins Museum breidt collectie uit

Het Merovingisch grafveld van Broechem (Ranst, provincie Antwerpen) is de best onderzochte, vroegmiddeleeuwse begraafplaats in Vlaanderen. De opgravingen gebeurden tussen 2001 en 2010, onder leiding van de Vlaamse overheid. Er werden acht percelen opgegraven. Van één daarvan verwerft het Gallo-Romeins Museum de vondsten: de meest unieke objecten van het grafveld, 170 in totaal.
Een topobject is een gouden schijffibula (mantelspeld) met inlegwerk van granaatstenen uit Sri Lanka: een uniek stuk in België.
Andere vondsten zijn: bronzen schijffibulae, ijzeren wapens als messen, lans- en pijlpunten alsook een scramasax (kort zwaard), verschillende gespen en riemtongen waarvan sommige met prachtig inlegwerk (damasquinering), veelkleurige kralen uit glaspasta en barnsteen, aardewerk dat versierd is met radstempelpatronen.
Het Gallo-Romeins Museum zal de voorwerpen registreren en documenteren. Ze zijn illustratief voor de leef- en begravingsgewoonten in onze regio ten tijde van de Merovingers, in de vroege middeleeuwen.

 

In 1968 werden aan de Oude Kerkhofweg in Tongeren enkele bijzondere stukken Romeins aardewerk gevonden. Ze dateren uit de periode 150-300 n.Chr. Het gaat om een kookpot met daarin een beker. Beide zakten in elkaar tijdens het bakproces. Deze ‘misbaksels’ waren door hun atypische vorm in de Romeinse tijd onverkoopbaar. Ze getuigen van lokale aardewerkproductie. Het aardewerk uit Atuatuca Tungrorum wordt gekenmerkt door de gebruikte kleisoort, de gehanteerde vormentaal en het bakproces. Archeologen vermoeden dat er in de buurt van de plaats waar de misbaksels gevonden zijn in de Romeinse tijd een pottenbakker actief was. Op dezelfde plek werden later resten teruggevonden van een koepelvormige constructie in aardewerk: vermoedelijk de overblijfselen van een pottenbakkersoven. Overigens worden er de laatste jaren geregeld Romeinse potten- en pannenbakkersovens in Tongeren ontdekt. Het Gallo-Romeins Museum krijgt de bijzondere stukken in bezit dankzij een schenking.

 

Het Gallo-Romeins Museum voegt een uniek loden zegel aan zijn collectie toe. Het stuk draagt een opschrift in het Latijn. Zo weten we dat het toebehoorde aan paus Adrianus of Hadrianus I (ca. 700-795 n.Chr.). Overigens gebruikten wereldlijke heersers zegels in was in plaats van in lood. Een erkend metaaldetectorist deed de vondst in 2020 in Munsterbilzen. Het gaat om een uniek exemplaar: er zijn tot op heden geen stukken met een identieke stempel bekend. De stempelslag is bovendien bijzonder duidelijk.

Aan het zegel moet een belangrijk pauselijk document bevestigd geweest zijn. Dat gebeurde met een koord die door een holte in het zegel liep. Zo werd het document niet alleen verzegeld maar ook als authentiek gewaarmerkt. Het stuk geeft indirect aan dat paus Hadrianus I betrokken was bij een officiële transactie in Munsterbilzen, een vroeg christelijk centrum in onze contreien. Wat de transactie precies inhield, weten we niet. Feit is dat vanaf Hadrianus I het pauselijke gezag in Rome steeds meer toenadering zocht met het Frankische Rijk van Karel de Grote.

Burgemeester Patrick Dewael: ‘Het Gallo-Romeins Museum zet met deze aanwinsten zijn ambitie kracht bij om op termijn een grotere diversiteit aan voorwerpen te tonen. Doel is om een nog completer en genuanceerder beeld te schetsen van het leven van de mens in het verre verleden.’

Schepen van Cultuur An Christiaens: ‘De nieuwe aanwinsten vergroten de cultuurhistorische waarde van de museumcollectie. Ze verrijken onze verzameling en zullen een bezoek aan het Gallo-Romeins Museum extra aantrekkelijk maken.’