Leve het lot! Speelkaartenmuseum opent nieuwe opstelling over het kaartspel in de kunst

Het kaartspel en het leven

Kaartspelen is van alle tijden, generaties en rangen. ‘Aan de kaarttafel houd je de kleine versie van je leven in je hand: je probeert je tegenspeler te doorgronden zoals je dat met je medemensen doet, je weegt spelkansen af alsof het levenskeuzes zijn. Durvers beproeven de tactische kant van hun bestaan met scherpe strategieën in pakweg klaverjassen of hartenjagen’, monkelt schepen van Cultuur Astrid Wittebolle. ‘Dat het belang van het spel ook kunstenaars niet is ontgaan, bewijzen de talrijke taferelen waarop kaarten figureren. Huiselijk en idyllisch aan de ene kant, maar ook de donkere keerzijde wordt belicht. Vaak worden kaartspelers immers allerminst flatterend afgebeeld: ze vloeken, drinken, maken ruzie en gaan zelfs met elkaar op de vuist. De verbeelding van het echte leven is daarmee compleet.’

Speelkaartenkunst kan je doen nadenken over jouw eigen weg: ga je voor het eerlijke, rustige spel waarbij je vaardigheden en inzichten verwerft of verlies je jezelf in gokken, valsspelen en bedriegerij? Behoor je uiteindelijk tot het kamp van de eervolle winnaars of tot dat van de roemloze verliezers? Komt alles goed als je alleen maar de juiste kaarten speelt?

‘De spelers’ – James Ensor, 1895, ets / Collectie Nationale Loterij
‘De spelers’ – James Ensor, 1895, ets / Collectie Nationale Loterij

Collectie Nationale Loterij

Met Leve het lot! Over de kunst van het spel werpt het Speelkaartenmuseum een blik op de rol van het kaartspel in de westerse kunst van de 17de tot de 21ste eeuw. Daarbij worden uitdrukkelijke linken gelegd tussen spel en levensloop. ‘Het museum put voor deze nieuwe opstelling uit de eigen collectie, maar toont ook werken uit de verzameling die ze sinds 2019 in langdurige bruikleen heeft van de Nationale Loterij’, verduidelijkt schepen Wittebolle. ‘We tonen boeken, spelautomaten, schilderijen en grafisch werk van bekende en minder bekende meesters: James Ensor, Jan Moerman, Marcel Stobbaerts, Ferdinand de Braekeleer, Johan Clarysse … De grote gemene deler is uiteraard het kaartspelthema.’ 

Een deel van de collectie werd al eens getoond in de expo Kaartspelers in de Kunst in 2019-2020. ‘Vanaf 31 maart trekt het museum de ‘schatkamer’ opnieuw open met een selectie die de reputatie van het kaartspel doorheen de eeuwen alle eer aandoet’, besluit Astrid Wittebolle trots.